الکتروموتور تک فاز
الکتروموتور تک فاز الکتروژن
تماس بگیریدالکتروموتور تک فاز موتوژن
تماس بگیریدالکتروموتور تک فاز و کاربرد آن در صنعت
در سالهای اخیر، خرید الکتروموتور تک فاز به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارد، افزایش یافته است. از این دستگاه برای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی استفاده میشود. الکتروموتورهای تک فاز با نامهای دیگری از قبیل موتور الکتریکی تک فاز یا دینام تک فاز نیز شناخته میشوند. این نوع الکتروموتورها معمولاً از دو بخش استاتور و روتور تشکیل میشوند. روتور الکتروموتورهای تک فاز غالباً از نوع قفس سنجابی است.
الکتروموتورهای تک فاز از پرکاربردترین انواع الکتروموتورهای AC موجود در بازار به شمار میروند. این نوع الکتروموتورها از پوسته چدنی یا آلومینیومی ساخته میشوند. از سوی دیگر، سرعت آنها نیز در محدوده 100 تا 3000 دور بر دقیقه است. به این نکته توجه داشته باشید که تغییر دور الکتروموتور تک فاز از طریق اینورتر امکانپذیر نیست و برای تغییر دور این موتورهای الکتریکی باید از دیمر استفاده کرد.
الکتروموتورهای تک فاز را میتوان بر اساس فاکتورهای مختلفی تقسیمبندی کرد. به طور کلی، این موتورهای الکتریکی بر اساس میدان مغناطیسی تولیدشده به 5 دسته تقسیم میشوند: اسپلیت، خازنی، دو خازنه، خازن شکسته و قطب سایهدار. هر یک از این الکتروموتورها دارای ویژگیهای خاصی هستند و برای کاربرد ویژهای طراحی شدهاند. نوع کاربری و مشخصات فنی آنها بر قیمت نهایی تأثیر میگذارند.
یکی از اصلیترین مشکلات الکتروموتورهای تک فاز، توان محدود است؛ به همین دلیل، امکان استفاده از آنها در بسیاری از تجهیزات صنعتی بزرگ و مهم وجود ندارد. با این وجود، قیمت مناسب و هزینه پایین تعمیر و نگهداری، الکتروموتورهای تک فاز را به یک گزینه مناسب برای مصرف خانگی، تجاری و صنعتی تبدیل میکند. الکتروموتورهای تک فاز توسط برندهای مختلف تولید میشوند و با قیمتهای مختلفی به فروش میرسند.
الکتروموتور تک فاز چیست؟
الکتروموتورهای تک فاز به موتورهای تک فازی گفته میشوند که بر اساس سیمپیچ استاتور عمل میکنند. این نوع الکتروموتورها بدون جاروبک طراحی شدهاند و به عنوان سادهترین نوع از موتورهای AC شناخته میشوند. به طور کلی، در الکتروموتورهای تک فاز از دو سیمپیچ (سیمپیچ اصلی و کمکی) در بخش استاتور استفاده میشود.
راهاندازی الکتروموتورهای تک فاز با استفاده از سیمپیچ کمکی انجام میشود. این نوع الکتروموتورها میتوانند خازن سری یا سوئیچ گریز از مرکز برای قطع مدار داشته باشند. خازن به صورت سری با سیمپیچ کمکی قرار میگیرد و اختلاف فاز ایجادشده توسط جریان عبوری از هر دو سیمپیچ موجب تولید گشتاور چرخشی میشود. لازم به ذکر است که خازن راهاندازی بین سیمپیچ اصلی و سیمپیچ کمکی قرار میگیرد.
این خازن با رسیدن سرعت موتور به 75 درصد سرعت نامی از مدار راهانداز جدا میشود. موتور تک فاز دارای گشتاور محدود و توان پایینی است؛ در نتیجه، تنها برای توانهای کمتر از 3 اسب بخار بکار میرود. الکتروموتورهای تک فاز به دلیل قیمت مناسب و هزینه تعمیر و نگهداری پایین به طور گسترده در صنعت بکار میروند. این نوع الکتروموتورها در توانهای متفاوت توسط برندهای مختلف ساخته میشوند.
انواع الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز دارای انواع مختلفی هستند. این نوع الکتروموتورها را میتوان بر اساس نحوه تولید میدان مغناطیسی تقسیمبندی کرد:
- الکتروموتورهای تک فاز اسپلیت
- تک استارت خازنی
- الکتروموتورهای تک فاز دو خازنه کار با خازن و استارت با خازن
- خازن شکسته (PCS)
- تک فاز القایی قطب سایهدار
الکتروموتورهای تک فاز اسپلیت
در الکتروموتور تک فاز اسپلیت از یک سیمپیچ کمکی در کنار سیمپیچ اصلی استفاده میشود. این سیمپیچ با نامهای دیگری از جمله سیمپیچ راهانداز نیز شناخته میشود. از ویژگیهای اصلی الکتروموتورهای تک فاز اسپلیت میتوان به قرار گرفتن سوئیچ گریز از مرکز به صورت سری با سیمپیچ کمکی اشاره کرد. از این سوئیچ برای قطع کردن سیمپیچ کمکی از مدار اصلی استفاده میشود.
به طور کلی، میدان مغناطیسی تولیدشده در الکتروموتورهای تک فاز اسپلیت در اثر اختلاف جریان عبوری از سیمپیچهای اصلی و کمکی به وجود میآید. این دو جریان عبوری که با نامهای جریان راهانداز و جریان اصلی شناخته میشوند، دارای زاویه متفاوتی هستند؛ به همین دلیل است که به این نوع از الکتروموتورهای تک فاز، اسپلیت یا تقسیمشده میگویند.
عملکرد الکتروموتور تک فاز اسپلیت بر اساس ایجاد اختلاف فاز میان دو سیمپیچ اصلی و کمکی است. در نتیجه، داشتن مقاومت بالا سیمپیچ راهانداز ضروری خواهد بود. از این نوع از الکتروموتورهای تک فاز به طور گسترده در فنها، دمندهها، پمپهای سانتریفیوژ، ماشین لباسشویی، آسیاب، ماشین تراش، فنهای سیستم تهویه مطبوع و غیره استفاده میشود.
الکتروموتورهای تک فاز خازنی
در الکتروموتورهای تک فاز خازنی، اختلاف فاز مورد نیاز برای راهاندازی الکتروموتور توسط خازن به وجود میآید. به عبارت دیگر، جریان عبوری از خازن موجب ایجاد ولتاژ میشود. در این نوع از الکتروموتورهای تک فاز نیز از دو سیمپیچ اصلی و راهانداز استفاده میشود. راهاندازی سیمپیچ بسیار ساده است. با وصل شدن خازن، جریان عبوری از آن با اعمال ولتاژ همراه خواهد بود. این سیمپیچ بر اساس القای مغناطیسی عمل میکند.
به این ترتیب، اختلاف فاز بین دو جریان باعث به وجود آمدن میدان مغناطیسی دوار میشود. البته، برای تولید میدان مغناطیسی در الکتروموتور تک فاز خازنی حتماً به گشتاور راهاندازی بسیار بالا نیاز خواهد بود. در این نوع از الکتروموتورها نیز از سوئیچ گریز از مرکز برای قطع سیمپیچ راهانداز استفاده میشود. به طور کلی، الکتروموتورهای تک فاز خازنی برای استفاده در سیستمهای تهویه مطبوع، نوار نقاله، آسیاب و کمپرسورها مناسب هستند.
الکتروموتورهای تک فاز دو خازنه
در الکتروموتور تک فاز دوخازنه از دو خازن برای راهاندازی و ادامه کار استفاده میشود. در این نوع از الکتروموتورها به دو ولتاژ تغییر فاز برای تولید میدان مغناطیسی دوار نیاز خواهد بود. به همین دلیل، یکی از سیمپیچها به طور مستقیم به شبکه AC وصل میشود، در حالی که سیمپیچ ثانویه به صورت سری با یک خازن قرار میگیرد. به دلیل اختلاف فاز 90 درجهای میان این دو سیمپیچ ولتاژ در سیمپیچ دوم اعمال میشود.
در نهایت، روتور شروع به حرکت میکند. البته، گشتاور راهاندازی مورد نیاز معمولاً از طریق یک خازن ایجاد میشود. این خازن که با نام خازن راهانداز نیز شناخته میشود، به صورت موازی با خازن اول در مدار قرار میگیرد. به این ترتیب، جریان راهاندازی به طور قابل توجهی بهبود مییابد. از این نوع الکتروموتورهای تک فاز میتوان به طور گسترده در پمپهای آب فشار قوی، کمپرسورهای هوا، پمپهای تخلیه و ماشینهای مرتبط با چوب استفاده کرد.
الکتروموتورهای تک فاز خازن شکسته دائمی (PSC)
الکتروموتور تک فاز خازن شکسته از پرکاربردترین الکتروموتورهای صنعتی به شمار میرود که با نام الکتروموتور یکبار مصرف نیز شناخته میشود. به این دلیل به این نوع از الکتروموتورها یکبار مصرف گفته میشود که هزینه جایگزین کردن آنها کمتر از تعمیر آنها است.
الکتروموتورهای تک فاز خازن شکسته دائمی از دو سیمپیچ اصلی و کمی و یک خازن سری با سیمپیچ راهانداز تشکیل میشود. از ویژگیهای منحصر به فرد الکتروموتورهای تک فاز خازن شکسته میتوان به نداشتن سوئیچ راهاندازی و راندمان بالای گشتاور خروجی اشاره کرد.
الکتروموتورهای تک فاز القایی قطب سایهدار
الکتروموتور تک فاز القایی قطب سایهدار، استاتوری با قطبهای برجسته دارد. قطبهای برجسته این استاتور به دو نیمه نابرابر تقسیم میشوند، به طوری که نوار مسی در نیمه کوچکتر قرار میگیرد. به این قسمت از استاتور، قسمت سایهدار نیز گفته میشود. با وصل قسمت سایهدار به منبع تغذیه، شار متناوب به وجود میآید. این شار متناوب موجب ایجاد میدان الکترومغناطیسی در قسمت سایهدار سیمپیچ میشود.
به این نکته توجه داشته باشید که شور ایجادشده در بخش سایهدار در جهت مخالف با شار اصلی است. اختلاف فاز میان این دو شار موجب به وجود آمدن شار چرخشی میشود. به طور کلی، الکتروموتورهای تک فاز القایی قطب سایهدار بسیار مستحکم و مقرونبهصرفه هستند. از معایب الکتروموتور تک فاز القایی قطب سایهدار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بازده بسیار پایین (کمتر از 20 درصد)
- ضریب توان پایین
- گشتاور راهاندازی ضعیف
- تلفات مسی زیاد
- هزینه بالا برای معکوس کردن سرعت
با این حال، از این الکتروموتورها به طور گسترده در زمینههای صنعتی و تجاری استفاده میشود. در مجموع، الکتروموتورهای تک فاز القایی قطب سایهدار برای استفاده در اسباببازیها، دستگاههای ضبط، پنکههای کوچک، ساعت برقی و سازههای کوچک مناسب هستند.
کاربرد الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارند، در زمینههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. در واقع، یکی از اصلیترین دلایل افزایش محبوبیت این نوع از الکتروموتورها، کاربرد گسترده آنهاست. به طور کلی، از الکتروموتورهای تک فاز میتوان در تجهیزات زیر استفاده کرد:
- انواع مختلفی از لوازم و وسایل خانگی
- دریل
- ماشینهای خیاطی
- خشککنها
- ابزارهای باغبانی
- پمپ آب خانگی
- سیستم تهویه مطبوع خانگی و تجاری
- سیستمهای گرمایش
- میکسرها و پختکنهای صنعتی
- فرزها
- ماشین لباسشویی و ظرفشویی
- سیستمهای باز و بسته کردن درب گاراژ
علاوه بر این، امکان استفاده از الکتروموتورهای تک فاز در خانه، اداره، مراکز خرید و حتی شرکتهای کوچک نیز وجود دارد. امروزه، بسیاری از شرکتهای کوچک غیرصنعتی از انواع الکتروموتورهای تک فاز استفاده میکنند.
نحوه نصب الکتروموتور تک فاز
پیش از نصب الکتروموتورهای تک فاز باید از تمیز بودن سطح کاملاً مطمئن بود. سطحی که الکتروموتور روی آن نصب میشود، باید کاملاً صاف و همسطح باشد. الکتروموتورهای تک فاز باید روی سطح ثابت و سفت نصب شوند. به این ترتیب، لرزش موتور الکتریکی به حداقل میرسد و همترازی بین موتور و بار شفت حفظ میشود. لرزش بیش از اندازه الکتروموتورهای تک فاز در حین کار به قطعات مختلف آسیب میزند.
الکتروموتور تک فاز باید در مکانی نصب شود که فضای کافی در اطراف آن وجود داشته باشد. از این فضا برای تهویه الکتروموتورها استفاده میشود. به همین دلیل، تجهیزات و قطعات دیگر باید حداقل 30 اینچ (762 میلیمتر) با الکتروموتور فاصله داشته باشند.
اجزای الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز شامل دو قسمت هستند:
- استاتور (بخش ثابت بیرونی)
- روتور (بخش متحرک)
در استاتور معمولاً یک هسته فلزی لولهای شکل قرار دارد که سیمپیچی شده است. میدان مغناطیسی مورد نیاز برای راهاندازی استاتور در داخل این سیمپیچ و از طریق یک آهنربای دائمی ایجاد میشود. بخش متحرک یا روتور الکتروموتورهای تک فاز نیز از یک آهنربا تشکیل شده است. جریان الکتریکی عبوری از سیمپیچ استاتور موجب تولید میدان مغناطیسی درون بخش روتور میشود.
میدان مغناطیسی روتور، خلاف جهت میدان مغناطیسی استاتور است. این اختلاف فاز موجب تولید میدان مغناطیسی چرخشی و به حرکت درآمدن روتور میشود. به این نکته توجه داشته باشید که جریان الکتریکی سیمپیچ استاتور از طریق سیم خط تک فاز به وجود میآید. این جریان الکتریکی برای تولید میدان مغناطیسی ضروری است.
مشخصات الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز معمولاً از بدنهای از جنس چدن یا آلومینیوم ساخته میشوند. بدنه چدنی به دلیل مقاومت بالا ترجیح داده میشود. جنس بدنه و سایر مشخصات فنی الکتروموتورهای تک فاز بر قیمت نهایی تأثیر میگذارند. در مجموع، الکتروموتورهای تک فاز را میتوان بر اساس تعداد پیچهها (کلافهای استاتور) طبقهبندی کرد. بر این اساس، الکتروموتورهای القایی تک فاز AC دارای کاربرد گستردهتری هستند. این نوع الکتروموتورها از یک کلاف تشکیل شدهاند و تغذیه آنها توسط منبع متناوب صورت میگیرد.
خرید الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورها از مهمترین قطعات صنعتی به شمار میروند. خرید الکتروموتورهای تک فاز با مزایای بسیار زیادی همراه است. از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان استفاده همراه با کنترلکنندههای سرعت از طریق اصلاح طراحی
- طراحی متناسب با افزایش ضریب توان و بازدهی بهینه
- نگهداری و تعمیرات آسان و کمهزینه
علاوه بر این، الکتروموتورهای تک فاز در مقایسه با کاربردی که دارند، با قیمت مناسب به فروش میرسند و هزینه تعمیر و نگهداری پایینی دارند. به عبارت دیگر، خرید الکتروموتور تک فاز در مقایسه با سایر الکتروموتورهای صنعتی با هزینه کمتری همراه خواهد بود. اگر قصد خرید الکتروموتورهای تک فاز را دارید، حتماً باید فاکتورهای مختلفی را در نظر بگیرید. از مهمترین آن فاکتورها میتوان به توان و قدرت الکتروموتور اشاره کرد.
قدرت الکتروموتورهای تک فاز باید متناسب با شرایط کاری و نوع کاربری باشد. از سوی دیگر، اگر به دنبال الکتروموتورهای تک فاز با طول عمر بالا و کیفیت قابل قبول هستید، برندهای معتبر جهانی بهترین گزینه خواهند بود. در سالهای اخیر، الکتروموتورهای تک فاز برندهای چینی، ترک و اروپایی در سراسر جهان طرفداران بسیار زیادی داشتهاند. با این وجود، برندهای ایرانی از قبیل الکتروژن و موتوژن نیز محصولات باکیفیتی روانه بازار کردهاند.
قیمت الکتروموتور تک فاز
الکتروموتورهای تک فاز در انواع مختلفی تولید میشوند و به فروش میرسند. قیمت این الکتروموتورها با یکدیگر تفاوت دارد، چراکه قطعات صنعتی مختلفی در طراحی آنها استفاده میشوند. به طور کلی، قیمت الکتروموتورهای تک فاز مانند قیمت پمپ حلزونی به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- توان الکتروموتورهای تک فاز: هر چه توان الکتروموتورهای تک فاز بیشتر باشد، قیمت آنها بالاتر خواهد بود.
- جنس بدنه الکتروموتور: برخی از الکتروموتورها دارای بدنه چدنی هستند. الکتروموتورهای تک فاز چدنی در مقایسه با آلومینیومی با قیمت بیشتری به فروش میرسند و از مقاومت بالاتری برخوردار هستند.
- برند تولیدکننده و کشور سازنده: برندهای ایرانی و خارجی بسیار زیادی در زمینه تولید انواع الکتروموتور تک فاز فعالیت دارند. الکتروموتورهای تک فازِ برندهای شناختهشده با قیمت بالاتری در بازار به فروش میرسند.
- نوع خنککننده مورد استفاده: اگر در الکتروموتورهای تک فاز از خنککنندههای پیچی یا کولردار استفاده شود، قیمت آنها بالاتر خواهد بود.
- مدل و نوع: الکتروموتورهای تک فاز در انواع مختلفی ساخته میشوند. این موضوع بر قیمت نهایی تأثیرگذار است.
شرایط بازار نیز میتواند قیمت الکتروموتورهای تک فاز را تحت تأثیر قرار دهد. پیش از خرید، استعلام قیمت الکتروموتور تک فاز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. آسیا پمپ ایرانیان میتواند در زمینه مشاوره و خرید تجهیزات صنعتی به شما کمک کند. مشاوره رایگان، تضمین کیفیت و قیمت، پاسخگویی آنلاین و رضایت مشتری از مهمترین ویژگیهای این مجموعه به شمار میروند.