امروزه، در جهانی که صنایع و کارخانه ها محور حیات اقتصادی هستند، الکتروموتور به عنوان یکی از اصلی ترین ابزار های استفاده شده معرفی می شود. از طرفی، برای بهره‌برداری بهینه و کسب بازدهی بیشتر، آشنایی با نکات فنی و روش های صحیح نگهداری الکتروموتور ضروری است. در پاسخ به سوال نحوه نگهداری و سرویس الکتروموتور چگونه است؟ لازم به ذکر است که نکات نگهداری و سرویس منظم الکتروموتور ها می تواند به جلوگیری از خرابی های غیر منتظره و صرفه جویی در هزینه های تعمیر و نگهداری کمک کند.
بررسی ها و نگهداری های دورهای می توانند به شناسایی مشکلات پیش‌آمده و پیشگیری از آن ها کمک کرده و بدین ترتیب کارایی و عمر مفید الکتروموتور ها را افزایش دهند. در این مقاله، به بررسی نکات مهم و ضروری سرویس الکتروموتور ها می پردازیم تا شما را در مراقبت و بهره‌مندی بهتر از این ابزار اساسی صنعتی یاری کنیم.
نحوه سرویس الکتروموتور
الکتروموتور چیست؟
الکتروموتور یک نوع دستگاه الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند، به طور دقیق‌تر، انرژی الکتریکی را به حرکت یا چرخش تبدیل می کند. این دستگاه ها عمدتاً از طریق تأثیر میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط جریان الکتریکی در داخل آن ها، به حرکت می آیند. به عبارت ساده‌تر، الکتروموتور ها عملکرد خود را با استفاده از قانون لورنتز و نیروی لورنتز نیروی الکترومغناطیسی که توسط جریان الکتریکی در محیط مغناطیسی ایجاد می شود، اجرا می کنند.
الکتروموتور ها در معماری ساز هایی مختلف و با انواع مختلفی از قطعات، از جمله روتور، استاتور، قطب های مغناطیسی و بلبرینگ ها ساخته می شوند. عملکرد این دستگاه ها بستگی به نوع و تنظیمات این قطعات دارد. الکتروموتور ها به طور گسترده در انواع مختلفی از دستگاه ها و تجهیزات کاربرد دارند، از جمله پمپ فشار قوی wkl، فن ها، کامپیوتر ها، خودرو ها و ماشین‌آلات صنعتی. از این رو، آن ها به عنوان یکی از اصلی ترین مولفه های فناوری الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند و از اهمیت بسیاری برخوردارند.
چک لیست بازرسی الکتروموتور
در این بخش از مطلب قصد داریم چک لیستی از نحوه بازرسی الکتروموتور را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم:
سرویس بلبرینگ ها
برای اینکه از فرسایش بلبرینگ ها جلوگیری کنید در قدم اول باید هم تراز بودن الکتروموتور را بررسی نمایید. در ادامه لازم است دمای کاری دستگاه را به اندازه استاندارد برسانید و حتما از بلبرینگ های با کیفیت استفاده نمایید. استفاده از بلبرینگ های نامرغوب باعث می شود که هزینه های تعمیر یا تعویض الکتروموتور در آینده افزایش پیدا کنند.
چک کردن روتور و استاتور
روتور و استاتور جزء بخش های حیاتی الکتروموتور به شمار میروند و در واقع میتوان گفت بدون این دو هیچ کارایی ندارد. حتما در فواصل زمانی منظم اقدام به اندازه گیری فاصله قطری و طولی استاتور و روتور نمایید و بر اساس دستورالعمل کارخانه سازنده در رابطه با سرویس و روش نگهداری الکتروموتور اطلاعات کسب کنید.
بررسی اتصالات الکتروموتور
نکته مهمی که در رابطه با اتصالات الکتروموتور وجود دارد این است که باید کاملا سفت بسته شده باشند. چنانچه پیچ ها به هر دلیلی حرکت کنند باز شدن اتصالات را به همراه خواهند داشت. برخی از قطعات مثل اتصالات کابل‌ها، فیوزها، مدارشکن‌ها و کنداکتور‌ها بیشتر در معرض شل شدن هستند به همین علت باید آنها را به صورت مداوم چک کنید.
بررسی تعادل میان ولتاژ و جریان
عدم تعادل ولتاژ منجر به عدم تعادل جریان می گردد و این اتفاق ممکن است مشکلات بسیاری مانند گشتاور ضربانی، لرزش و افزایش دمای بیش از اندازه سیم پیچ را به دنبال داشته باشد و در عملکرد الکتروموتور اختلال ایجاد کند.
نحوه نگهداری و سرویس الکتروموتور
نگهداری و سرویس الکتروموتور ها از اهمیت بسیاری برخوردار است و با انجام صحیح این فرآیند ها می توانید عمر مفید و کارایی این دستگاه ها را افزایش دهید. در ادامه، مراحل مهم نگهداری و سرویس الکتروموتور ها را مرور می کنیم. برای شروع، الکتروموتور باید به دوره هایی منظم تمیز شود. از برخورداری از سطوح تمیز و خالی از ذرات و گرد و غبار مطمئن شوید. استفاده از بخارشوی یا هوا باد برای پاکسازی سطوح خارجی و داخلی الکتروموتور مفید است. قطعاتی مانند بلبرینگ ها، سیم های الکتریکی و قطعات مکانیکی دیگر در طول زمان ممکن است فرسوده و خراب شوند. بنابراین، بررسی دورهای این قطعات و تعویض آن ها در صورت لزوم ضروری است.
بررسی و تعادل دینامیکی شفت الکتروموتور و قطعات مکانیکی مرتبط با آن از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم تعادل ممکن است منجر به لرزش های غیرطبیعی و خرابی در طول زمان شود. بررسی و ارزیابی کابل ها، اتصالات و قطعات الکتریکی دیگر الکتروموتور از جمله مراحل اصلی نگهداری است. هر گونه نشتی جریان الکتریکی یا خرابی در این بخش ها باید به سرعت تعمیر شود.پس از انجام تمامی فرآیند های نگهداری، تست عملکرد الکتروموتور با بار معمولی و بار سنگین می تواند انجام شود تا از صحت عملکرد و کارایی آن اطمینان حاصل شود. با انجام دقیق و منظم این فرآیند ها، می توانید عمر مفید الکتروموتور ها را افزایش داده و خطر خرابی های ناگهانی را کاهش دهید. همچنین، این اقدامات می توانند به صرفه‌جویی در هزینه های تعمیر و نگهداری کمک کنند.
اجزای تشکیل دهنده الکتروموتور
بررسی علائم خرابی در الکتروموتورها
برای اینکه بتوانید به نحو بهتری از الکتروموتورها نگهداری کنید لازم است علائم خرابی آنها را به صورت مرتب بررسی نمایید. بررسی علائم خرابی در الکتروموتورها مانع از ایجاد آسیب های جدی می شود و هزینه های نهایی نگهداری از آنها را کاهش می دهد. وجود برخی صداهای غیر عادی در الکتروموتور می تواند بیانگر فرسودگی شافت‌ها یا یاتاقان ها باشد. لرزش بیش از حد موتور نیز ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در قطعات مکانیکی یا تراز موتور باشد که اگر به آن بی توجهی شود اجزاء دیگر نیز آسیب می بینند.
افزایش دما در الکتروموتور نشان می دهد که سیستم خنک کننده دچار آسیب شده است و این احتمال وجود دارد که به سیم پیچ ها نیز آسیب برساند. اتصالات ضعیف و ایجاد نقص در سیم پیچ ها نیز مشکلاتی از قبیل اختلال در عملکرد موتور و کاهش قدرت آن را در پی خواهند داشت. در برخی مواقع نیز این احتمال وجود دارد که الکتروموتور روشن نشود که عموما این اتفاق به علت قطع شدن یا اتصال کوتاه در سیم‌پیچ‌ها رخ می دهد.
چرا تعمیرات الکتروموتور باید در مراکز معتبر و مجاز انجام شود؟
یکی از بخش های مهم نگهداری از الکتروموتور تعمیرات به موقع آن در مواقع نیاز است. برای تعمیر این دستگاه باید به مراکز معتبر و مجاز مراجعه کنید تا با استفاده از تکنیسین های ماهر و تجهیزات استاندارد به صورت اصولی مشکل را حل کنند. این امر موجب می شود که عملکرد الکتروموتور بهبود پیدا کرده و عمر مفید آن افزایش یابد.
مراکز معتبر از قطعات با کیفیت و درجه یک برای تعمیرات الکتروموتور استفاده می کنند و این امر خطر خرابی را کاهش و میزان ایمنی را افزایش می دهد. انجام برخی تست های نهایی مثل بررسی جریان موتور و ولتاژ از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری میکند به همین دلیل این کار را باید در لیست الویت های خود قرار دهید.
اگر احساس کردید که بوی سوختگی از الکتروموتور به مشام می رسد ممکن است سیم‌پیچ‌ها بیش از اندازه داغ شده باشند. این احتمال نیز وجود دارد که نوسانات ولتاژ ورودی نیز منجر به کاهش کارایی و خراب شدن دستگاه شوند به همین دلیل بررسی منظم آن برای جلوگیری از خرابی های بزرگ امری ضروری است.
تعمیر یا تعویض الکتروموتور؟ کدامیک گزینه به‌صرفه تری است؟
یکی از سوالات رایج بسیاری از افراد این است که بین تعمیر و تعویض الکتروموتور کدامیک گزینه مقرون به صرفه تری به شمار میرود؟ پاسخ این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد. نحوه انتخاب الکتروموتور چیست؟ چنانچه مشکل جزئی بوده و هزینه تعمیرات آن پایین باشد قطعا تعمیر گزینه بهتری محسوب می شود. در مواقعی که خرابی جدی است و هزینه های تعمیرات بالا هستند تعویض الکتروموتور گزینه منطقی تری خواهد بود. گاهی اوقات خرابی ها به صورت مکرر اتفاق می افتند در این مواقع نیز تعویض در مقایسه با تعمیر انتخاب معقولاته تری است.
سخن پایانی درباره نحوه نگهداری و سرویس الکتروموتور
نگهداری و سرویس الکتروموتور ها باعث افزایش عمر مفید، کاهش خرابی ها و صرفه جویی در هزینه های تعمیر و نگهداری می شود. با تمیز نگه داشتن، تعویض قطعات فرسوده، بررسی دینامیکی و سیستم الکتریکی، استفاده از سیستم خنک‌کننده مناسب و تست عملکرد منظم، می توانید از عملکرد بهینه الکتروموتور ها بهره‌مند شوید.
معرفی اجزای تشکیل دهنده الکتروموتور
سوالات متداول در خصوص نگهداری و سرویس الکتروموتور
۱٫چه زمانی باید الکتروموتور را سرویس کرد؟
الکتروموتور ها باید به طور منظم و در فواصل زمانی مشخص سرویس شوند. این فواصل زمانی بستگی به شرایط کاری و محیط استفاده دارند.
۲٫چه علائمی نشان می دهد که الکتروموتور نیاز به سرویس دارد؟
علائمی نظیر افزایش ناگهانی در دما، صدا های ناعادی، لرزش های غیرطبیعی، کاهش کارایی، یا نشتی جریان الکتریکی می توانند نشانه هایی باشند که الکتروموتور نیاز به سرویس دارد.
۳٫چه اقداماتی را می توان به عنوان بخشی از نگهداری الکتروموتور انجام داد؟
بررسی دورهای قطعات، تعویض قطعات فرسوده، تمیزی و نظافت منظم، بررسی و تعادل دینامیکی، بررسی سیستم الکتریکی و تست عملکرد منظم از جمله اقداماتی است که می توانید به عنوان بخشی از نگهداری الکتروموتور انجام دهید.